پرسش :

در مسير گفتگو براي حل مشكلات چه عواملي مي تواند باعث شكست در گفتگو و مانع برقراري ارتباط سالم شود؟ روش صحيح در گفتگوها چگونه است؟

پاسخ :
عوامل شكست در برقراري ارتباط سالم و خطاهاي فاحش ارتباطي عبارتند از:
1- تهديد و اتمام حجت: در هنگام صحبت براي رفع مشكل، هرگز نبايد تهديد كرد و خط و نشان كشيد زيرا معمولا باعث لجاجت بيشتر طرف مقابل مي شود و از ابهت انسان مي كاهد.
2- پيش كشيدن گذشته ها: در هنگام بحث، مطرح كردن گذشته ها كمك چنداني به حل مشكل نمي كردند بلكه لازم است روي مشكل پيش آمده متمركز شويم.
3- حمله و توهين به شخصيت يكديگر: فحش دادن و توهين كردن و به كار بردن كلماتي مثل بدبخت، بيچاره، بي سر و پا و مانند آن، نتيجه اي جز جريحه دار كردن احساسات همسرتان ندارد و علامت ناتواني شما در حل مشكل است.
4- تحقير نقطه نظر همسر: شما با تحقير نظرات همسرتان در واقع به او مي گوييد «نظرات تو به اندازه نظرات من مهم نيست و تو اصلا نمي داني چه مي گويي» اين كار جز تيره تر شدن روابط نتيجه ديگري ندارد.
5- دام احساس گناه: يكي از مخرب ترين و بي ثمرترين شيوه هاي فريب اين است كه همسرتان را در دام احساس گناه بيندازيد تا او را مجبور به رفتارهايي كنيد كه خلاف ميل باطني است. اين كار جز نفرت و انزجار محصول ديگري براي شما به بار نمي آورد.
6- عوض كردن موضوع: بعضي افراد هنگام بحث مرتب از يك شاخه به شاخه ديگر مي روند و روي موضوع اصلي تمركز پيدا نمي كنند. اين كار هم جز اتلاف وقت و سرخوردگي ثمره ديگري ندارد.
7- عدم درگيري هيجاني: گاهي در گرماگرم جريان حل مشكل به قدري احساس درماندگي مي كنيد كه حواستان را از بحث منحرف مي كنيد و نشان مي دهيد كه به سخنان او بي اعتنا هستيد. مثلا بي اعتنايي خود را با چرخاندن چشم ها و بلند آه كشيدن نشان مي دهيد. نتيجه اين بي اعتنايي هم فاصله گرفتن بيشتر همسر شماست.
8- خيط كردن: يعني ضايع كردن طرف مقابل با زخم زبان زدن و تحقير كردن او كه واكنش شديد او را به دنبال دارد و به جاي پذيرش سخن شما، حالت تدافعي به خود مي گيرد.
هر يك از شيوه هاي ارتباطي مي تواند مخرب و حداقل بي ثمر باشد و موجب شكست گفتگو گردد.
بنابراين در مسير گفتگوها بايد شيوه هاي ارتباطي نادرست را كنار گذاشت و با روش صحيح به گفتگو پرداخت. روش هاي صحيح براي تبادل نظر و دست يافتن به تفاهم به طور اختصار از اين قرار است.
1- ابراز علاقه نسبت به نقطه نظرهاي همسر.
2- گوش دادن فعالانه به حرف هاي همسر، طوري كه احساس كند سخنانش براي شما مهم است.
3- استفاده از اظهاراتي كه با «من» شروع مي شود. زيرا باعث مي شود اولا توجه او را بيشتر جلب كند و ثانيا نظرات شما را دقيقا متوجه شود اما استفاده از كلمه «تو» ممكن است سبب خشم او شود يعني اگر دائم به او بگوييد تو اين چنين هستي و تو آن چنان هستي، تحمل شنيدن را ندارد.
4- سؤالات روشن كننده بپرسيد، يعني اگر احساس مي كنيد مطلبي مبهم است با آرامش و صراحت سؤال كنيد.
5- نقطه نظر همسرتان را برايش تشريح كنيد زيرا هم باعث مي شود مطمئن شويد كه او چه نظري دارد و هم همسرتان مطمئن مي شود كه منظورش را فهميده ايد. بسياري از ناراحتي ها به اين خاطر است كه طرفين خواسته هاي يكديگر را نمي فهمند.
6- ارائه بازخوردهاي سازنده: يعني با اشارت كلامي يا غيركلامي نشان دهيد كه كاملا متوجه سخنان او هستيد. مثلا در لابلاي سخنان او بگوييد: «بله»، «درست است»، «موافقم»، «همين طور است»، «كاملا» و...
7- رك و روراست بودن: سعي كنيد نظرات خود را خيلي مختصر و مؤدبانه البته با قاطعيت و بدون پرخاشگري بيان كنيد. اين كار به شما كمك مي كند بهتر سخن يكديگر را بفهميد و در حل مشكل متمركز تر باشيد.
8- با نقطه نظر همسرتان همدلي كنيد: همدلي يعني دنيا را از دريچه چشم او بنگريد و احساسي مانند احساس او داشته باشيد. فرضا اگر از رفتار برادران شما گله كرد يا از پاره كردن عكسها گله كرد خود را جاي او بگذاريد و همان احساس را پيدا كنيد.
9- اگر مي خواهيد در حين بحث و گفتگو، اختلاف كمتري داشته باشيد و بحث در فضاي آرام تري برگزار شود به اشتباهات خود اقرار كنيد، در مورد جريان هاي نامطلوب و مخرب موجود در روابطتان صحبت كنيد، جلوي رفتارهاي نامناسب همسرتان را بگيريد. مثلا اجازه ندهيد فحش و ناسزا بگويد و مخالفت همسرتان را بپذيريد. يعني اگر احساس مي كنيد همسرتان روي نظرش زياد پافشاري دارد موقتا آن را بپذيريد.
10- از او صادقانه بخواهيد اشتباهات شما را بيان كند و علت دلخوري هايش را با صراحت بگويد. شما هم بايد با متانت و آرامش گوش بدهيد و در صدد توجيه برنياييد.
پی نوشت:
www.morsalat.com